نمایشگاه مجازی کتاب، خوب است اما در کنار نمایشگاه حقیقی نه به جای آن

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی مجمع ناشران انقلاب اسلامی، منانشر، به نقل از خبرگزاری فارس، عبدالعظیم فریدون، مدیر انتشارات محراب قلم، درباره برگزاری نمایشگاه کتاب مجازی اظهار داشت: برگزاری نمایشگاه کتاب به شکل مجازی اصولا کار خوبی است، اما نمی‌تواند جایگزین نمایشگاه فیزیکی شود.

امکانی فراهم شود که همه ناشران در نمایشگاه کتاب مجازی حضور داشته باشند

وی با اشاره به الزامات نمایشگاه کتاب مجازی خاطرنشان کرد: نمایشگاه کتاب مجازی اولاً نیاز به زمان طولانی دارد؛ چرا که زیرساخت‌ها و بسترهایش باید فراهم شود. دوم اینکه اگر قرار باشد چنین اتفاقی رخ دهد، باید همه ناشران در آن حضور داشته باشند و امکان تهیه کتاب به صورت فیزیکی برای مخاطب فراهم شود. یا ناشران نسخه الکترونیک را داشته باشند و یا امکانی وجود داشته باشد که مخاطب با دیدن کتاب ناشر بتواند به دفتر یا فروشگاه ناشر مراجعه کند. ترتیب دادن این زیرساخت‌ها زمان طولانی می‌طلبد و شاید تاحدی غیر ممکن باشد. اما اگر بسترهای مناسب برای برگزاری نمایشگاه مجازی آماده شود و در طول سال هم مورد بهره‌برداری قرار بگیرد، بسیار خوب است. این اتفاق باید در کنار نمایشگاه کتاب بیفتد و نه به جای نمایشگاه کتاب.

یک پیشنهاد

وی گفت‌: روش‌های پیشنهادی را با ذکریک مثال عینی آغاز می‌کنم. به نظرمی‌رسد در دولت اول آقای روحانی و در زمان وزارت آقای‌هاشمی، وزیر بهداشت وقت، طرحی برای توسعه و گسترش خانه‌های بهداشت یا بهداشت محله راه‌اندازی شد. هزینه سنگینی صرف شد. در نتیجه امروز می‌بینیم در موقعیتی که بیماری کووید ۱۹ شیوع پیدا کرده چقدر به فریاد مردم رسیده و به همه کمک کرده است و به نوعی بهداشت را از مراکز و مکان‌های محدود و متمرکز به درون محلات برد و تلاش کرد مردم در محلات خود امکان دسترسی به تجهیزات و حتی آگاهی داشته باشند.

فریدون ادامه داد: روش پیشنهادی ما هم این است که بودجه نمایشگاه کتاب را صرف احداث و تجهیز کتابخانه‌های محلی، شهری و روستایی کنیم. این بودجه را می‌توان با همفکری و بسیج سایر وزارتخانه‌های مرتبط و با تشکیل کارگروه مطالعاتی شروع کرد. شورایاری‌های محله، زمین در اختیار کارگروه قرار دهند، وزارت مسکن ساختمان کتابخانه‌ را بسازد، وزارت کشور کتابخانه را تجهیز کند و وزارت ارشاد کتاب تامین کند. انجمن فرهنگی ناشران کودک و نوجوان هم آمادگی دارد برای تجهیز کتابخانه‌ها همکاری کند. بدین ترتیب که کتاب‌های مناسب را آماده کند، به کتابخانه‌ها سرکشی و کارگاه‌های آموزشی برگزار کند. به هرحال باید کاری کنیم که آینده فرزندانمان در زمینه مطالعه و بالندگی فکری تضمین شود.

بخشی از مشکلات فرهنگی و اجتماعی ما برخاسته از جهل و ناآگاهی است

مدیر انتشارات محراب قلم اضافه کرد: ما باید سراغ مخاطب آینده کشور که از منظر تفکر و فرهنگ ارتقا و سلامتش باید تضمین شود، برویم. بخشی از مشکلات فرهنگی و اجتماعی ما برخاسته از جهل و ناآگاهی است. همانطور که به بحث کرونا پرداختیم، نیم‌نگاهی به مسائل فکری، روحی و فرهنگی فرزندانمان داشته باشیم. دو ماه است حدود ۱۶ میلیون کودک و نوجوان در قرنطینه خودخواسته نشسته‌اند و اگر ۱۶میلیون را در ۶۰ روز و برای هر روز دو ساعت فرصت مطالعه در نظر بگیریم بیش از یک میلیارد ساعت از فرصت مطالعه بهره می‌بردیم.

زیان مشورت نکردن با نویسندگان، کارشناسان و ناشران

فریدون تصریح کرد: همانگونه که وقتی ماسک مورد نیاز بود، اراده ملت قرار گرفت و در کوتاه‌ترین مدت مشکل ماسک و لوازم بهداشتی حل شد، برای ارتقای میزان مطالعه، مردم به میدان می‌آیند و دسترسی به کتاب و فرصت مطالعه را برای فرزندانشان فراهم می‌کنند. مگر کسانی که ماسک و لوازم بهداشتی را فراهم می‌کردند، مسائل بهداشتی را در زمان فعالیت خود رعایت نمی‌کردند؟ در این مسیر هم، چنین اتفاق مبارکی می‌افتد. اینکه بیمه و مالیات و خسارت ناشر را بدهیم خوب است؛ اما اگر به نحو دیگر حرکت می‌کردیم، فرصت مطالعه را فراهم می‌کردیم، به اهداف متعددی دست می‌یافتیم و نیازی به هزینه کردن برای جبران خسارت بیمه و مالیات ناشر هم نبود؛ چنانکه بسیاری از شرکت‌های بهداشتی در این مدت از نظر مالی وضعیت مناسب‌تری پیدا کردند. بسیاری که تخصص هم نداشتند و حتی کارآفرینان و استارتاپ‌ها حضور پیدا کردند، نیاز کشور را حل کردند و از نظر اقتصادی هم رشد کردند. ما هم می‌توانستیم در بسط آگاهی‌های فکری و معنوی چنین مسیری را طی کنیم و مطمئناً علاقه‌مندان بیشتری وارد این حوزه می‌شدند. انتظار داشتم با نویسندگان، کارشناسان و ناشران مشورت می‌کردند و باکمک رسانه‌ها از جمله صداوسیما این بستر را فراهم می‌کردند تا فرزندانمان را با کتاب انس می‌دادیم. 

با نظر ستاد کرونا، احتمالاً امکان برگزاری نمایشگاه کتاب در سال جاری نیست

مدیر انتشارات محراب قلم با بیان اینکه به نظر می‌رسد با نظری که ستاد کرونا ارائه کرده امکان برگزاری نمایشگاه کتاب در سال جاری فراهم نباشد، اضافه کرد: عدم برگزاری نمایشگاه به دلیل استمرار بیماری است و احتمالاً از پاییز موج دوم آغاز خواهد شد؛ اما برای اینکه این بستر فراهم شود، بودجه نمایشگاه کتاب باید در جهت آماده‌سازی و زیرساخت‌های ایجاد کتابخوانی محلی در کشور صرف شود. وزارتخانه‌ها و نهادهای خصوصی و دولتی کمک کنند و کارگروهی تشکیل شود. در بخش خصوصی همانگونه که خیرین مدرسه‌ساز داریم می‌توانیم از خیرین کتابخانه‌ساز دعوت کنیم. بسیاری از هموطنان خیر ما برای رشد و توسعه مطالعه علاقه‌مندند.

تولیدات ناشران کودک برای نمایشگاه کتاب، همراه خودشان به قرنطینه رفت

این ناشر اظهار داشت: لازم است کارگروهی تشکیل شود و خیرین علاقه‌مند را به سمت تاسیس و تشکیل کتابخانه‌های مدارس شهری و روستایی جهت‌دهی کند. در این دو ماه صداوسیما برای کرونا سنگ تمام گذاشت. چه اشکالی داشت ۲۰ درصد از برنامه‌ها را به ترغیب و تشویق مطالعه اختصاص می‌داد؟ اینکه چگونه کتاب خوب انتخاب شود، روش صحیح مطالعه، نقش کتاب در رشد و تعالی انسان و... از جمله این موارد بود که می‌توانست اطلاع رسانی شود؛ اما متاسفانه شاهد این اتفاقات نبودیم و در این فرصت طلایی، صدها میلیون‌ ساعت فرصت کتاب و کتابخوانی برای همه و کودکان و نوجوانان را از دست دادیم. اگر همین امروز هم شروع کنیم، شاید بخشی از این اسراف وقت را جبران کنیم و آینده جامعه به ویژه بچه‌ها از نظر فرهنگی و فکری بهتر شود.

وی در ادامه پیرامون فرصت‌سوزی‌‌ها تصریح کرد: در این دوران بچه‌ها در خانه بودند و فرصت طلایی زیادی را از دست دادیم. چند میلیارد ساعت فرصت طلایی از دست رفت. در این مدت بزرگسالان علاقه‌مند، امکان دستیابی به کتاب را از طریق مجازی و فروشگاه‌ها پیدا کردند، ولی برای کودک و نوجوان این امکان فراهم نبود و در اردیبهشت هم با توجه به بازگشایی کتابفروشی‌ها به دلیل حفظ سلامتی بچه‌ها امکان حضور آن‌ها در کتابفروشی‌ها فراهم نبود و امکانی برای خرید کتاب به وجود نیامد. با این حساب، تولیدات ناشران کودک برای نمایشگاه کتاب همراه خودشان به قرنطینه رفت و این غفلت بزرگ موجب بروز خسارت مادی و معنوی برای هر دو شد.

دو سال است که مدیران فرهنگی با تشکل‌ها مشورتی نداشته‌اند

فریدون در پایان اظهار داشت: البته دوسال است که مدیران فرهنگی با تشکل‌ها مشورتی نداشته‌اند و برنامه‌ای هم برای مطالعه بیش‌تر و بهتر فرزندانمان هم ارائه نداده‌اند. شاید این پیام مناسبی برای ثمرات مشورت و ارتباط با بخش‌های خصوصی باشد.