نمایشگاه مجازی و ابهامات زیرساختی
چطور می‌خواهند نمایشگاه کتاب مجازی برگزار کنند؟ دست‌اندرکاران نمایشگاه و وزارت ارشاد، نمایشگاه کتاب را سال‌ها و بارها برگزار کردند؛ اما هر سال در برگزاری دور جدید، با مشکلات جدید و حتی تکراری مواجه می‌‌شدند.
حسین شاهمرادی، مدیرعامل انتشارات امیرکبیر، با اشاره به به شیوع بیماری کرونا و تأثیر آن بر این نشر گفت: «در این دوران، با فروش اینترنتی و ارسال رایگان و تخفیفات ویژه، در پی تلطیف فضای نشر بودیم. به هر حال هرچه کردیم، جزء ناشرانی بودیم که در ایام کرونا بیشترین فعالیت را داشته؛ اما باز هم این تدابیر، ضرر واردشده به‌واسطۀ کرونا را پاسخ‌گو نبود.»
برگزاری نمایشگاه کتاب لازم و ضروری است
شاهمرادی برگزاری نمایشگاه کتاب را ضروری دانست و گفت: «با توجه به وضعیت این سال‌های حوزۀ نشر، برگزاری نمایشگاه کتاب لازم و ضروری است و کرونا آن را واجب‌تر می‌کند و باید به نحوی برگزار شود؛ چون بسیاری از ناشران به آن امید بسته و حتی سررسیدهای مالی را به پس از برگزاری نمایشگاه کتاب موکول کرده بودند؛ اما به‌دلیل منتفی‌شدن این نمایشگاه، همه در حال متضررشدن هستند.»
چطور می‌خواهند نمایشگاه کتاب مجازی برگزار کنند؟
وی با بیان اینکه نمایشگاه کتاب مجازی بدون سابقۀ قبلی که چالش‌ها و خطاها را عیان کرده باشد، ممکن است مشکل‌ساز باشد، ابراز کرد: «سؤالی که برای همگان مطرح است، این است که چطور می‌خواهند نمایشگاه کتاب مجازی برگزار کنند؟ دست‌اندرکاران نمایشگاه و وزارت ارشاد، نمایشگاه کتاب را سال‌ها و بارها برگزار کردند؛ اما هر سال در برگزاری دور جدید، با مشکلات جدید و حتی تکراری مواجه می‌‌شدند.»
وی با تأکید بر اینکه ابهام مهم در خصوص زیرساخت‌های این نمایشگاه است، ادامه داد: «آیا همۀ مردم به نمایشگاه کتاب مجازی دسترسی دارند؟ آیا زیرساخت‌ها فراهم است؟ در نمایشگاه کتاب، مخاطب امکان مذاکره با ناشر و کارشناس کتاب را داراست و کتاب‌ها را طی یک فرایند کارشناسی انتخاب می‌کند. او می‌تواند کتاب را لمس کند و حتی از جنس کاغذ آن هم مطلع شود که در نمایشگاه مجازی شرایطش فراهم نیست.»
جزئیات نمایشگاه کتاب مجازی مطرح شود
مدیر نشر امیرکبیر با بیان اینکه اگر نمایشگاه مجازی به‌دلیل کرونا بخواهد صرفاً رفع تکلیف، مانور و بیلان کاری برای دست‌اندرکاران باشد، کار مطلوبی نیست، توضیح داد: «این اتفاق باید به نحوی باشد که بیشترین خدمت‌رسانی به مردم و ناشران را شاهد باشیم. حتی باید سازوکار مناسب و درستی در این مسیر اتخاذ شود. اما این هم که بدون دانستن جزئیات، برگزاری نمایشگاه کتاب مجازی را قضاوت کنیم، درست نیست.»
شاهمرادی دربارۀ پیشنهادش برای جایگزینی نمایشگاه کتاب گفت: «طی سال‌های گذشته، حمایت‌های ارشاد از ناشران به چند روش بوده است. یکی تسهیل عرضۀ کتاب ناشران به مخاطبان از طریق نمایشگاه کتاب تهران و نمایشگاه‌های استانی که در شرایط فعلی نشر اتفاق ناگزیری است. بخش دیگر حمایت‌ها، اعطای وام یا خرید محدود کتاب به شکل مستقیم و غیرمستقیم بوده است.»
باید کاری کنیم که نمایشگاه کتاب برگزار شود
مدیر انتشارات امیرکبیر با بیان این مطلب که الان جامعه به پیش از کرونا بازگشته و خیابان‌ها و بازارچه‌ها شلوغ هستند و فقط گردهمایی‌هایی چون هیئت و مسجد، ورزشگاه و نمایشگاه کتاب تعطیل است، ابراز کرد: «باید به این فکر کنیم که به نحوی نمایشگاه کتاب را برگزار کنیم. البته نباید فراموش کرد که برگزارشدن یا نشدن آن، منوط به نظر ستاد مبارزه با کروناست؛ چون بحث سلامت و جان مردم مطرح است.»
فروش کتاب‌های کودک هم با افت همراه شد
شاهمرادی در ادامۀ سخنانش، وضعیت نشر کودک را مانند نشر حوزۀ بزرگ‌سال دانست و اضافه کرد: «کتاب کودک هم تابعی از شرایط نشر در سایر حوزه‌هاست و با افت فروش همراه بوده است.»