کتابفروشان گله‌مندند
«صبح‌نو» وضعیت کتابفروشی‌ها در ایام کرونا را بررسی می‌کند
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی مجمع ناشران انقلاب اسلامی، منانشر، به نقل از روزنامۀ صبح نو، سالیان بسیاری بود که وضعیت نشر کشور به‌دلیل عدم مدیریت کاغذ و کمبود این مقوله که خود مهم‌ترین موضوع در دنیای نشر است با مشکل مواجه بود که کم‌کم قرار بود با سهمیه‌بندی و بقیه حرکت‌های کنترلی و نظارتی این بحران درمان شود که نشر در دام کرونا اسیر شد. مردمی که شاید به‌دلیل عدم سیاست‌گذاری درست در حوزه فرهنگی میلی به کتابخوانی نداشتند و به‌دلیل شرایط سخت اقتصادی دیگر به‌سختی می‌توانستند کتاب تهیه کنند، با آغاز پاندمی کرونا دیگر حتی می‌ترسیدند به کتابفروشی بروند و کتاب را در دست بگیرند، بسیار طول کشید تا این موضوع در بین مردم جای بیفتد که این ویروس از طریق وسایل و سطوح بسیار کمتر منتقل می‌شود.
دراین‌میان اما دست‌اندرکاران حوزه کتاب ازجمله انتشاراتی‌ها و کتابفروشی‌ها به‌دلیل افت شدید فروش دچار مشکلات بسیاری شده‌اند؛ زیرا که دیگر نمی‌توانند آنطورکه باید فروش داشته باشند و فعالیت کنند. شاهد این سخن هم خلوتی خیابان انقلاب تهران است که مرکز کتابفروشی‌های کشور محسوب می‌شود.
کتابفروشی‌ها در حال ورشکستگی و تعطیلی اند
سید محمدحسین طباطبایی، از فروشندگان کتابفروشی انتشارات «به‌نشر» در گفت‌وگویی درباره تاثیر موج جدید شیوع ویروس کرونا و محدودیت‌های ایجادشده بعد از آن اظهار کرد: شیوع ویروس کرونا آسیب شدیدی به فرهنگ خصوصا بخش کتاب وارد کرد. فروش کتاب به‌شدت پایین آمده و مراجعه‌کننده‌ها هم کم شده‌اند و حتی خرید اینترنتی هم پس از یک دوره کوتاه در فروردین‌ماه و ایام عید کاهش پیدا کرده است.
وی در تشریح دلایل کم شدن فروش و استقبال از کتاب را در این ایام بیان کرد: علاوه‌بر شیوع ویروس کرونا، وضعیت اقتصادی جامعه و بحث گرانی کاغذ، کمبود آن و در نتیجه گرانی کتاب دست‌به‌دست هم داده و صنعت چاپ و نشر کتاب را به قهقرا برده‌اند. یکی‌یکی کتابفروشی‌ها در حال ورشکستگی و تعطیلی هستند الان هم که مردم تا حدودی در خیابان‌ها هستند، کمتر به کتابفروشی‌ها مراجعه می‌کنند.
این کتابفروش بیان کرد: کتابفروشی‌هایی که در خیابان انقلاب اجاره‌نشین بوده‌اند به‌مرور در حال ورشکستگی و تعطیلی اند یا به سمت تعدیل نیرو رفته‌اند و نمونه‌اش انتشارات «طهوری» است که بعد از حدود 60، 70سال کار نشر و فروش کتاب تعطیل شد.
حال با قرنطینه‌هایی هم که این روزها به‌دلیل قرمز شدن تهران اعمال شده و فروش این مراکز به‌خصوص آن‌هایی را که فروش اینترنتی ندارند، به صفر رسانده، دست هزینه این مراکز گریبان صاحبان آن‌ها را سخت گرفته است.
تلاش کتابفروشان برای احیای خویش
پیرو تعطیلی دو هفته‌ای اخیر، کتابفروشی‌ها نامه‌ای به نمایندگی انجمن خوشه با امضای بیش از یکصد کتابفروشی خطاب به وزیر فرهنگ‌وارشاد اسلامی منتشر کرده‌اند. در متن این نامه آمده است:
با احترام و تشکر از نگاه شما به مساله کتابفروشی و برگزاری طرح‌های فصلی؛ خاطره تعطیلی چند هفته‌ای کسب‌وکارها در ابتدای ورود ویروس منحوس کرونا به کشورمان و صدمات ناشی از آن تجربه تلخی را برای مردم عزیز ایران رقم زد. نادر بودن این اتفاق و کم‌تجربگی در سراسر دنیا منجر به اتخاذ تصمیمات عجولانه و اغلب ناکارآمدی برای جلوگیری از شیوع ویروس شد.
در ادامه این نامه، کتابفروشان ضمن بیان مشکلات و انتظارات خود نوشته‌اند: پس از سپری شدن یکسال، انتظار می‌رود تصمیم‌گیری‌ها با اتکا به تجارب کسب‌شده، دقیق و موثر در فراهم کردن آرامش روانی، جانی، اقتصادی و فرهنگی مردم باشد. همان‌گونه که مطلع هستید در هفته اخیر برخی مشاغل با تعطیلی دوهفته‌ای روبه‌رو شده‌اند و حق فعالیت تا اطلاع بعدی را ندارند. کتابفروشی‌ها نیز علی‌رغم پیگیری‌ها در گروه ۲ از دسته‌بندی مشاغل قرار گرفته و ناچار به تعطیلی شدند و نیز مستحضرید تعداد کتابفروشی‌های سراسر کشور از دوهزار فروشگاه فراتر نمی‌رود و این تعداد، فاصله قابل‌توجهی در مقایسه با دیگر کسب‌وکارها دارد. از طرفی، نگاه دقیق‌تر به اقتصاد کم‌سود کتابفروشی‌ها نشان می‌دهد این مکان‌ها پیش از آنکه محل کسبی برای صاحبان آن‌ها باشند، محلی برای انتقال دانش و آگاهی است. کتاب مرکز ثقل فرهنگ و اندیشه است و اثرات فرهنگ از پنجره کتابفروشی‌ها میزبان اذهان جامعه می‌گردد. سوال اینجاست آیا فرهنگ کشور تعطیل‌بردار است؟
انجمن خوشه به‌عنوان متولی نگارش این نامه درمورد وضعیت مطالعه در جهان و در ایام کرونا بیان داشته است: بررسی‌ها نشان می‌دهد سرانه مطالعه مردم جهان در ایام کرونا رشد خوبی داشته است. مشخص است مردم در ایام قرنطینه به کتاب پناه آورده‌اند تا درد و آلام خود را در کنار کتاب، این یار مهربان تسکین دهند. جنس کار کتابفروشی‌ها سروکار داشتن با فکر و روان انسان‌هاست. شاکله و ساختمان اصلی کتابفروشی‌ها بر تامین امنیت روحی و آسایش مردم بناست. آیا تعطیلی کتابفروشی‌ها نادیده انگاشتن به آرامش روانی جامعه نیست؟ آیا مردم غیر از غذای جسم به غذای روح احتیاج ندارند؟ در شرایط عادی به‌علت مشکلات عدیده اقتصادی در کتابفروشی‌ها همانند خواب سرمایه، اجاره سنگین، گرانی کتاب و عوامل دیگر شاهد تعطیلی یا ورشکستگی آن‌ها هستیم. حال با تعطیلی‌های اخیر این مشکل نیز بر دیگر مشکلات افزوده شد و آسیب جدی به کتابفروشی‌ها وارد کرد.
در ادامه نامه درباره درخواست کتابفروشی‌ها از وزارت ارشاد آمده است: در این میان کتابفروشی‌ها در رعایت کردن پروتکل‌های بهداشتی در زمان فعالیت‌شان اهتمام جدی داشته‌اند؛ چه در ضدعفونی کردن فضای فروشگاه و چه در زمان تحویل کالا به مشتری، شیوه‌های نظافتی را رعایت می‌کنند. کمااینکه در کشورهای اروپایی ازجمله فرانسه، بلژیک و سوییس کتابفروشی جز کسب‌وکارهای ضروری قرار گرفته‌اند و تجربه نشان داده حضور مشتریان در کتابفروشی‌ها همراه با تجمع نبوده، در‌صورتی‌که انعکاس اخبار تجمعات مردم و صف‌های طولانی در فروشگاه‌های مواد غذایی ازسوی رسانه‌ها بر کسی پوشیده نیست. لذا انتظار آن است که وزارت فرهنگ‌وارشاد اسلامی به‌عنوان متولی این حوزه نسبت‌به مساله اهتمام بیشتری داشته و در مواجهه با اینگونه تعطیلی‌ها ازسوی ستاد کرونا تدابیر لازم را به‌کار گیرد تا از این پس شاهد تعطیلی‌های بی‌ضابطه در این موضوع نباشیم.
حال باید دید با توجه به ضرر بسیار بالای کتابفروشان در این ایام و شکایت و تضعیف بسیاری از این افراد در این حوزه که به‌جد شریان اصلی فرهنگی کشور محسوب می‌شود، شاهد حمایت بیشتر وزارت فرهنگ‌وارشاد اسلامی به‌عنوان متولی حمایت از این صنف خواهیم بود یا خیر.
منبع: روزنامه صبح نو