سهم جنگ روایت‌ها را در جنگ اراده‌ها به واسطه هنر و قلم خوب اَدا کنیم
رئیس سازمان تبلیغات اسلامی در آئین رونمایی از کتاب «صور» با تأکید بر تلاش در جهت پرورش استعدادها در حوزه نویسندگی، گفت: باید سعی کنیم در این جنگ اصلی که جنگ اراده‌هاست، سهم جنگ روایت‌ها را به واسطه هنری که به میدان می‌آید و قلمی که نویسنده‌ها به‌دست می‌گیرند، خوب ادا کنیم.
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی مجمع ناشران انقلاب اسلامی، منانشر، به نقل از خبرگزاری ایبنا، آئین رونمایی از رمان «صور» نوشته حسینعلی جعفری، دوشنبه سوم خردادماه با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین محمد قمی؛ رئیس سازمان تبلیغات اسلامی، سعید کرمی؛ مدیرعامل انتشارات سروش، مجتبی رحماندوست؛ نویسنده و استاد دانشگاه، محسن پرویز؛ استاد دانشگاه، مرضیه هاشمی؛ خبرنگار و مستندساز و حسینعلی جعفری؛ نویسنده رمان «صور» در مجموعه فرهنگی شهدای انقلاب اسلامی (سرچشمه) برگزار شد.
حجت‌الاسلام والمسلمین محمد قمی در این آئین ضمن تبریک به انتشارات سروش و نویسنده کتاب «صور» برای تألیف این اثر ارزشمند، گفت: جا دارد به همه آن‌ها که مکتب سترگ، ژرف، نظام‌مند و شکوهمند امام (ره) را فراگرفتند و باور کردند که انتظار، مبارزه است، تبریک عرض کنیم و چه خوب است که این اثر در مقطعی رونمایی می‌شود که مقارن با پیروزی‌هایی است که این ایام شاهد هستیم و روزی که یادآور آزادسازی خرمشهر است. به‌نظر می‌رسد رونمایی از این اثر بسیار به‌موقع است و می‌توانیم از آن به‌خوبی بهره‌مند شویم.
وی بیان کرد: اینکه در این سرزمین حاصلخیز، حتی هشت‌ساله‌ها داستان خوب می‌نویسند، امثال آقای جعفری برای پرورش استعدادها باید خیلی تلاش کنند تا این استعدادها به بار بنشینند و باید تلاش کنیم در این جنگ اصلی که جنگ اراده‌هاست، سهم جنگ روایت‌ها را به واسطه هنری که به میدان می‌آید و قلمی که نویسنده‌ها به‌دست می‌گیرند، خوب ادا کنیم.
سعید کرمی؛ مدیرعامل انتشارات سروش نیز ضمن تبریک سالروز آزادسازی خرمشهر، گفت: سوم خرداد، یادآوری شیرینی بزرگ آزادسازی خرمشهر به دستان ایثارگران و شهدایی است که رفتند تا پرچم جمهوری اسلامی برافراشته باشد. تقارن رونمایی کتاب «صور» با این روز بسیار مبارک است، هم از این جهت که جبهه مقاومت پیروزی خیره‌کننده‌ای به‌دست آورده و هم از جهت سوم خرداد که پیروزی مقاومت مردم ایران است و این نشان می‌دهد که هرجا مقاومت باشد، بالاخره نتیجه خواهد داد و هرچقدر راه سختی در پیش باشد، اما در نهایت، حاصل آن گشایش است.
وی اظهار کرد: این رمان یک سه‌گانه را منتقل می‌کند و یکی از دستاوردهایش این است که ثابت می‌کند، مقاومت ما را به پیروزی می‌رساند و اگر هم قرار باشد گفت‌وگویی صورت بگیرد با مقاومت همیشه برگ برنده در دستان ماست و دیگری مسئولیت و برخورد مسئولانه است و ضلع سوم اقدام است.
«صور» یکی از رمان‌های راهبردی است
کرمی افزود: «صور»، یکی از رمان‌های راهبردی و حاصل یک تلاش یک‌ونیم ساله است. بنابراین وقتی رمان را می‌خوانید با یک سری پیچیدگی‌های ادیانی و قومی آشنا می‌شوید و هم اینکه در نهایت این رمان می‌تواند افق‌های بیشتری را برای ما بگشاید.
یاسر جبرئیلی؛ استاد دانشگاه نیز در ادامه این مراسم ضمن تبریک سالروز آزادسازی خرمشهر گفت: برای سخن گفتن در رابطه با رمان «صور» به ذهنم رسید کمی از رویداد انتشار کتاب فاصله بگیریم و از دور به این موضوع نگاه کنیم و جایگاه این کار را در هستی مرور کنیم و اهمیت آن‌را دریابیم.
وی با اشاره به جمله‌ای از دکتر شریعتی در کتاب «انسان»، افزود: ایشان در این کتاب، جمله‌ای دارند با این مضمون که: «هنر، یک پنجره‌ای است که انسان محبوس در قاب این عالم به بیرون باز می‌کند و مذهب، راهی است که انسان را به عالمی که به آن تعلق دارد می‌برد»؛ بنابراین خیلی مهم است که کاردکرد هنر در عالم را بشناسیم تا از روزمرگی نجات یابیم.
جبرئیلی بیان کرد: امروز با دو نوع هنر مواجه هستیم. هنری که ریشه در مذهب دارد، ما را با مسیری که به آن تعلق داریم آشنا می‌کند، همانند نویسنده متعهدی که شاکله معرفتی‌اش در مذهب است و وقتی این پنجره را برای ما می‌سازند، تفاوتشان با نویسنده و هنرمندی که شاکله معرفتی‌اش در وهمیات و مکاتب شکست‌خورده است، مشخص می‌شود.
هنر در جامعه هنجارسازی می‌کند
وی گفت: کاری که هنر می‌کند این است که در جامعه هنجارسازی می‌کند و روابط سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی ما را آن‌گونه که مطلوب است می‌چیند و وقتی با یک هنر مواجه می‌شویم چون به آن علاقه‌مند هستیم، می‌خواهیم آن‌گونه که این هنرمند آن مطلوب را ترسیم کرده، همان‌گونه باشیم.
این استاد دانشگاه ادامه داد: انسانی که خدا را از دست بدهد معرفتش را از دست می‌دهد و فهم اینکه برای چه اینجا زندگی می‌کند و به کجا می‌رود را از دست خواهد داد. آن موقع است که برای زندگی خودش توجیهی ندارد و هنر غربی که در سه لذت خلاصه می‌شود، پدید می‌آید که انسان را تحقیر کند. شاید هنر غربی در جستجوی همین شیوه‌های تحقیر بوده که لذت‌گرایی و فردگرایی را مبنای ارزش‌های خود قرار داده و مهم است بدانید که منافع سرمایه‌داری هم با لذت‌گرایی فردی پیوند می‌خورد و این‌قدر این مسئله در غرب تئوریزه شده که زمانی در دهه 1960 غرب مصرف انبوه را به عنوان شاخص پیشرفت انسان عنوان می‌کند.
وی اظهار کرد: طبیعی است که هرچه ارزش‌های غربی بیشتر در این دنیا مورد پذیرش قرار گیرد، منافع سرمایه‌داران نیز بیشتر تأمین می‌شود، لذا یکی از کارکردهای هنر غربی این است که هر عاملی که فردگرایی و لذت‌گرایی را ترویج کند از آن حمایت کند. در واقع ما در یک مبارزه میان مسیری هستیم که یا انسان را به سعادت می‌رساند و یا او را ابزار تأمین منافع سرمایه‌داری می‌کند. باید بدانیم کدام پازل از یک حرکت کلان را پُر می‌کنیم.
مرضیه هاشمی؛ خبرنگار و مستندساز نیز در این برنامه، درباره مقاومت و پیروزی فلسطین، گفت: فکر نکنیم کار تمام شده، هنوز خیلی کارها مانده، البته این پیروزی اتفاق خیلی خوبی بود که رخ داد. اگر به حوادثی که از سال 1948 تاکنون در فلسطین رخ داده توجه کنید، می‌بینید که افراد زیادی به شهادت رسیدند و مدت زیادی است که مردم این کشور زیر فشار و ظلم هستند، نه فقط از سوی اسرائیل، بلکه با دشمنی مواجه هستند که از سوی کشورهایی مثل انگلیس و آمریکا حمایت می‌شود.
وی با تأکید بر حمایت از جبهه مقاومت، افزود: باید هرچه در توان داریم به‌کار بگیریم تا فلسطین آزاد شود. همانطور که رئیس انصارالله در یمن اعلام کرد که هرچه می‌توانیم در حمایت از فلسطین دریغ نمی‌کنیم، درحالی‌که مردم یمن زیر فشار و ظلم هستند، اما باز هم می‌گویند فلسطین مهم است؛ زیرا ظلمی بزرگ‌تر از این نیست.
انتشارات سروش با چاپ «صور»، افتخاری به افتخاراتش افزود
محسن پرویز نیز در سخنانی در این آئین اظهار کرد: اتفاقاتی که در جبهه مقاومت شاهد هستیم، وقایعی است که می‌تواند دست‌آویز نوشتن داستان کوتاه و رمان قرار گیرد و همه ما وظیفه داریم در این مقوله بنویسیم.
وی ادامه داد: این کتاب را پیش از چاپ مطالعه کردم و چند نکته به ذهنم می‌رسد که گفتنش خالی از فایده نباشد. نکته اول اینکه آقای جعفری برای نوشتن آثارش وقت کافی می‌گذارد؛ یعنی رمان «صور» را که نگاه کنید در بخش‌هایی به نکاتی برمی‌خورید که برای خیلی از افراد سؤال است که برخی ممکن است در خلال مطالعه کتاب پاسخشان را دریافت کرده باشند و البته پاسخ به برخی از آن‌ها کار سختی است.
این استاد دانشگاه گفت: موضوع دیگر، تفاوت موجود بین آداب و رسومی است که مردم ایران با مردمان کشورهای مختلفی که این رمان در آن‌ها می‌گذرد، مثل عراق و فلسطین دارند و در کتاب به موارد زیاد از این موضوع برمی‌خوریم و این موضوع نیازمند این است که نویسنده با آداب و رسوم آن منطقه آشنا باشد و در گفت‌گویی که پیش از چاپ با ایشان داشتم، گفتند برای اینکه حس درستی داشته باشم، سفر اربعین را تجربه کردم تا بتوانم حس و حالم را منتقل کنم. بنابراین وقت گذاشتن و مطالعه از ویژگی‌های برجسته این نویسنده است.
پرویز تصریح کرد: نکته‌ای دیگر که در ارائه یک اثر باید مورد توجه قرار گیرد این است که نویسنده به آنچه می‌نویسد اعتقاد داشته باشد و این اتفاق در کارهای آقای جعفری به‌چشم می‌خورد. نکته مهم دیگر این است که نویسنده بتواند شخصیت‌هایی که در رمان آفریده به‌خوبی پرداخت کند. به‌نظر می‌رسد حسینعلی جعفری می‌توانست این رمان را در قالب یک رمان 5 جلدی ارائه کند و به شخصیت‌ها بیشتر بپردازد.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه هریک از سوژه‌های کتاب می‌تواند موضوع یک رمان مستقل باشد، افزود: با کار ارزشمندی مواجهیم و خواننده با مطالعه این کتاب تجربه‌های بکری به‌دست می‌آورد. می‌توان گفت که انتشارات سروش با چاپ این کتاب، افتخاری به افتخارات خویش اضافه کرده است.
دردنامه و رنج‌نامه انسان فلسطینی معاصر
مجتبی رحماندوست؛ نویسنده و استاد دانشگاه در بخش دیگری از این برنامه به نقد رمان «صور» پرداخت و گفت: این اثر یک رمان ایرانی با زبان فارسی خوب، املاء درست و عموما با جمله‌های کوتاه و رسا است که از مزایای کتاب به‌شمار می‌آید. رمان، رمان اربعین، قدس، مقاومت و فلسطین است و یادآور این جمله کلیدی حضرت امام (ره) است که فرمودند: «راه قدس از کربلا می‌گذرد».
وی اظهار کرد: علی‌رغم اینکه رمان درباره ارزش‌ها، اعتقادات، سیاست و از این قبیل است، نویسنده در دام کلیشه نیفتاده و جنبه ادبی و هنری خود را حفظ کرده است. رمان با روح معنوی، دینی و شیعی عجین است و همین بر ارزش کار افزوده و به‌نظر می‌رسد بستر اصلی کار که رمان را پیش می‌برد، بر پیاده‌روی اربعین قرار دارد.
رحماندوست افزود: این رمان، ترکیبی از حوادث منطقه، دعا، روضه و اطلاعات تاریخی از مسجدالاقصی است. در این رمان به جنایات داعش نیز پرداخته شده و برجسته‌کردن این ایده که فلسطین کربلای روزگار ماست از نقاط برجسته این اثر است. نویسنده در این رمان، دردنامه و رنج‌نامه انسان فلسطینی معاصر را ارئه می‌دهد. گرچه رمان کلاسیک است، اما در برخی از فصول به رمان مدرن گرایش پیدا کرده است.
«صور» را دلی نوشتم
حسینعلی جعفری؛ نویسنده کتاب «صور» نیز در بخش پایانی این برنامه، گفت: «صور» را دلی نوشتم و یک عمل معتقدانه است. حال ممکن است بگویید چرا فلسطین؟ من همیشه این شعر از سعدی در ذهنم است که (تو کز محنت دیگران بی‌غمی/ نشاید که نامت نهند آدمی)، در واقع این موضوع، درد بزرگ روزگار ماست و اگر دنبال آزادی قدس هستیم، راهش از کربلا می‌گذرد.
وی بیان کرد: در این کتاب سعی کرده‌ام راهپیمایی عظیم اربعین و بحث عاشورا که نقطه اوج تاریخ بشر است و هم بحث قدس و فلسطین را مطرح کنم. اینکه چقدر موفق بوده‌ام نمی‌دانم، اما تلاش خود را کرده‌ام.
در پایان این برنامه با حضور شرکت‌کنندگان از کتاب «صور» رونمایی شد.