خاطرات سفیر بخشی از تاریخ یک کشور است

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی مجمع ناشران انقلاب اسلامی، نشست رونمایی از کتاب از اداره هفتم تا سفارت نوشته محسن پاک‌آیین انتشارات ایران یکشنبه دوم بهمن ۱۴۰۱ در خبرگزاری ایرنا برگزار شد. در این نشست محسن پاک‌آیین نویسنده کتاب و دیپلمات، سیدمحمدکاظم سجادپور مدیر گروه دیپلماسی و سازمان های بین المللی و معاونت پژوهشی دانشکده روابط بین الملل وزارت امور خارجه و محمدرضا باقری منتقد فرهنگی حضور داشتند.

پاک‌آیین با بیان اینکه زمانی که کتاب یک نویسنده چاپ می‌شود، بهترین زمان اوست، گفت: زیرا نتایج زحماتش را می‌بیند و همچنین در رونمایی کتاب، نویسنده لحظات خوبی دارد که قابل وصف نیست. به همین دلیل بسیار دلنشین است و خیلی خوشحالم که این اتفاق افتاده است. از زمانی که در سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی فعال بودم، خاطراتی دارم که می‌تواند سرلوحه فعالیت در این حوزه باشد.

به گفته نویسنده کتاب اداره هفتم تا سفارت، نگارش تاریخ شفاهی و خاطرات سفیر بخشی از تاریخ یک کشور است که در آینده به آن استناد خواهد شد. فعالان باید تجربیات خود را ثبت کنند، تا افراد دیگر از آن تجربیات استفاده کنند و از صفر شروع نکنند.

این دیپلمات با بیان اینکه نخستین کتابش را در تایلند نوشته‌است، ادامه داد: عادت داشتم مطالب را در سررسیدها می‌نوشتم و آنها را حفظ کردم. نیمی از عمر کاری‌ام در ماموریت و نیمی در ایران بود. به همین دلیل نوشتن دوران غیر از مامورات را یعنی زمانی را که در ایران بودم شروع کردم. همچنین از سال ۸۹ هرچه نوشتم در وبلاگی ثبت کردم. به همکارانم در حوزه دیپلماسی توصیه می‌کنم که بنویسند تا به عنوان بخشی از تاریخ ایران بماند.

در کتاب اثری از پرخاشگری و عدم توازن نیست

سیدمحمدکاظم سجادپور نیز با اشاره به اینکه کتاب از اداره هفتم تا سفارت و دیگر آثار پاک‌آیین را خوانده است، گفت: در کتاب‌های او سه موضوع مهم است، یکی داده‌هایی که ارائه می‌دهند، داده‌هایی درباره ایران، درباره جوامع و اداره‌هایی که در آن بودند، دوم مفاهیمی ارائه می‌کنند یا به شکلی می‌نویسند که از داده‌ها مفاهیمی به ذهن می‌رسد، سوم در نتیجه اینها واقعیتی در ذهن مخاطب شکل می‌گیرد.

مدیر گروه دیپلماسی و سازمان‌های بین‌المللی در پاسخ به نتیجه تجزیه و تحلیل کتاب توضیح داد: کتاب از مجموعه داده‌ها، مفاهیم و گذاره‌ها، در سه بخش از منظر پاک‌آیین، از نظر وزارت خارجه دیگر کشورها و از نظر وزارت‌خارجه ایران قابل بررسی است. پاک‌آیین شخصیت محترمی است و این احترام در نتیجه اعتقاد، ادب، سواد و رفتار متواضع کسب شده است. در کتاب هم اثری از پرخاشگری و عدم توازن نیست.

معاونت پژوهشی دانشکده روابط بین‌الملل وزارت امور خارجه با اعلام اینکه این کتاب بازتاب یک نسل است، ادامه داد: نسلی که متولد دهه ۳۰ شمسی است. آن نسل ایده‌گرا و در کشور ما و جهان موثر است؛ این ایده‌گرایی در کتاب برجسته است. هر چند که برخی در تحولاتی به راه منحرف رفتند.

او ادامه داد: همچنین ایده درست و اعتقاد صحیح داشتن مهم است که در این کتاب منعکس می‌شود. از نظر شخصیتی کتاب‌های پاک‌آیین شخصیت‌های دیپلماتیک را روشن می‌کند. دیپلمات حرفه‌ای بودن به علوم سیاسی داشتن نیست و نیاز به شخصیت بالایی دارد. شخصیت دیپلماتیک یک بعدی نیست که فقط سواد داشته باشد و درست بنویسد، اداره نمایندگی ایران در سیاست کار ساده‌ای نیست و در متغیرهای مربوط به ماموریت، شخصیت دیپلماتیک قابل بحث است.

دیپلماسی از کهن‌ترین نهادهای بشری است

سجادپور درباره هویت دیپلماتیک ایران بیان کرد: دیپلماسی از کهن‌ترین نهادهای بشری است و بشر سال‌ها به آن نیاز داشته است. اولین وزارتخانه‌ای که در ایران تاسیس شد وزارت خارجه در دوران قاجار بود. این کتاب و کتاب‌های دیگر پاک‌آیین تاریخ نهاد دیپلماسی در ایران است. نویسنده بعد از تحول وزارتخارجه‌ای در آثارش به نظام بروکراتیک پرتوافشانی می‌کند و او دیدگاهی فراحزبی دارد.

مدیر گروه دیپلماسی و سازمان‌های بین‌المللی با بیان اینکه سیاست، منعتف است، توضیح داد: منفعت لغت بدی نیست اما مهم است که منفعت را چگونه تعریف می‌کنیم، عرصه وزارت خارجه عرصه منفعت محور است، اما این منفعت به تمامیت ارضی و ماندگاری ایران وابسته است. برخی از منافع تشخیص دیپلماتیک در عرصه و مکان است.

معاونت پژوهشی دانشکده روابط بین‌الملل وزارت امور خارجه با تاثیر بر اثرگذاری کشور ایران در جهان، ادامه داد: کشور بسیار مهم، اثرگذار و تمدن کهنی داریم. تشخیص این منفعت و مدیریت آن‌ها مساله مهمی است. شخصیت متوازن و هویت اجرای نویسنده موجب روشن کردن این نهاد مهم در بعد فراحذبی شده است.

پاک‌آیین در کتاب‌هایش فقط شرح سفر نمی‌دهد

محمدرضا باقری نیز تالیف کتاب از اداره هفتم تا سفارت را برای انتقال تجربیات افرادی که در این زمینه عمر خود را گذاشتند مفید دانست و ادامه داد: اقدام مناسبی است که خاطرات مسئولان را ثبت و ضبط کنیم، رونمایی از این کتاب‌ها آگاهی بخشی در این عرصه است. خاطرات شخصیتی را در این کتاب رونمایی می‌کنیم که عمری را در این حوزه گذرانده است. در وزارت خارجه افرادی فعال هستند که از فضل برخوردارند.

سفیر سابق ایران ادامه داد: پاک‌آیین علاوه بر مدیریت سیاسی قلم خوبی دارند و علاقه‌مندان از کتاب‌های او بهره می‌برند، شخصا از کتاب‌هایش در کلاس‌های درس و در جمع علما استفاده می‌کنم. مطالبی که در سخنرانی‌هایم می‌گویم بخشی از کتاب‌های ایشان است. امروز تجارب ارزشمند او در سفارت زامبیا، ازبکستان، تایلند و آذربایجان در این کتاب آمده است، خلاصه و عصاره این خاطرات در این کتاب بیان شده است و کتاب را با دقت خواندم.

او با مهم خواندن این چهار کشور ادامه داد: این کشورها مهم بودند، پاک‌آیین به کشورهای مختلف آفریقا سفر کردند و در زامبیا سفارت داشتند. درباره ازبکستان باید بدانیم که تاریخ ما مملو از فرهنگ و شعر سمرقند و بخارا است، تایلند و آذربایجان کشورهایی است که اهمیت زیادی دارد به خصوص در شرایطی که دشمنان سعی می‌کنند ما را با همسایگان تهدید کنند.

باقری با تاکید بر اینکه پاک‌آیین در کتاب‌هایش فقط شرح سفر نمی‌دهد، ادامه داد: این نویسنده محتوایی از تجربه‌اش را ارائه می‌دهد. وقتی به کشورهای آسیایی سفر کرده مطالبی درباره وضعیت جغرافیایی، سیاست و ... توضیح داده است. می‌توان گفت بخشی از جهان را با کتاب بیان و تحلیل کرده است.

این منتقد با بیان اینکه پاک‌آیین در کتاب سرزمین طلایی آفتاب مسائلی درباره مسلمان‌های تایلند گفته است، ادامه داد: یعنی کتاب علاوه بر شرح حال و خاطرات مطالبی غنی است که مخاطب می‌تواند از آن استفاده کند. برای این کتاب باید به شکل مناسب تبلیغ شود، این کتاب‌ها باید سال‌های سال در قفسه کتابخانه بماند و لازمه این مساله این است که کتاب با کیفیت بهتری منتشر شود تا بتواند سال‌ها سالم بماند.

 

انتهای پیام/