در مسیر مدافعان حرم
محسن در بین عموم جامعه بهعنوان یک چهرۀ فرهنگی شناخته میشد. فکر فعال و پویا در کنار قدرت روابط عمومی بالا به محسن کمک میکرد تا در کارهای فرهنگی و اجتماعی بزرگ موفق باشد.
محسن مطلبی مدیر انتشارات مقاومت بود که بیستوپنجم مرداد 1399، بر اثر ابتلا به بیماری کرونا درگذشت. مرحوم مطلبی از جوانان فعال در جبهۀ فرهنگی انقلاب بود که ۳۶ سال داشت و تحصیلاتش را تا مقطع کارشناسی ارشد علوم سیاسی ادامه داد. مطلبی در انتشارات مقاومت 64 اثر منتشر کرد که در میان آنها، آثار متعددی دربارۀ شهدای مدافع حرم به چشم میخورد. در این گفتوگو به سراغ مهدی محمودی، دوست و همکار مرحوم مطلبی رفتیم تا با ویژگیهای اخلاقی و فعالیتهای مرحوم مطلبی بیشتر آشنا شویم.
آشنایی شما با آقای مطلبی به چه سالی بازمیگردد؟
آشنایی من و محسن برمیگردد به سال ۱۳۸۳. دوستی ما از دوران دانشجویی، در دانشکدۀ شهید محلاتی سپاه آغاز شد و بهمرور، با فعالیتهای مشترک دانشجویی و امور فرهنگی، استحکام بیشتری یافت. این رفاقت و برادری پس از ازدواج هرکدام از ما و ارتباطی که بین خانوادهها ایجاد شد، عمق بیشتری پیدا کرد و تقریباً در این سالهای آخر شاید کمتر مسافرتی بود که بدون حضور دیگری میرفتیم.
به نظر شما مهمترین ویژگیهای شخصیتی مرحوم مطلبی چه بود؟
پرداختن به شخصیت و خصوصیات اخلاقی محسن، جلوهای از ویژگیهای سبک زندگی اسلامی را که رهبر معظم انقلاب نیز تأکید کردهاند، پیش روی ما باز میکند. محسن خیرخواه دوستان و اطرافیانش بود و مصداق واقعی این فرمایش رسول گرامی اسلامl بود که «اَحْبَبَ لِلنّاسِ ما تُحِبُّ لِنَفْسِکَ». یعنی محسن هر آنچه برای خود میپسندید، همان را برای دیگران نیز از خداوند متعال آرزو میکرد. ویژگی بارز دیگر محسن روابط عمومی بسیار قوی و ظرفیت عظیم او در مدیریت پروندههای مختلف بود. محسن در هر جلسهای که حضور پیدا میکرد، تمام توجه همۀ اعضای جلسه به او جلب میشد و افرادی که او را نمیشناختند، احساس میکردند گمشدهشان را پیدا کردند و حتماً در پایان جلسه سعی میکردند راه ارتباطی با ایشان برقرار کنند. این ویژگی محسن به نیت خالصش، پاکی دل و صفای درونش برمیگشت. نتیجۀ اینها از محسن شخصیتی ساخته بود که همه جذب صفای باطنش میشدند.
محسن در زمینۀ امور خیریه نیز بسیار فعال بود و در تهیۀ جهیزیه و اقلام اساسی نیازمندان، به مدد روابط عمومی قوی و حسن خلقی که داشت، کمکها را جذب میکرد و به دست نیازمندان میرساند.
بنده در طی این دو دهه از رفاقتمان، حتی یک بار عصبانیتش را ندیدم و این موضوع حلقۀ گمشدۀبسیاری از ما در زندگی فردی و اجتماعی و شغلی است.
شوخطبعی، صفای باطن و فروتنی و گذشت که ریشه در حسن خلق وی داشت، سبب جذب دیگران به شخصیت او میشد. این روحیات باعث شده بود که دارای جذب حداکثری و دفع حداقلی باشد. محسن حتی با افرادی که از حیث اعتقادی مخالف آنان بود، رفاقت داشت و ارتباطش را با همه حفظ میکرد. شور و حرارت، پشتکار و استقامت، اخلاص در کار، انجام کار بدون چشمداشت و آزادگی نیز از دیگر ویژگیهای شخصیتی محسن بود.
چه شد که ایشان بهسمت فعالیتهای فرهنگی، مخصوصاً کتاب، گرایش پیدا کردند؟
حضور ایشان در پژوهشکدۀ امامصادقg و انجام کارهای پژوهشی و تلاش برای انتشار آن، در گرایش ایشان بهسمت حوزۀ چاپ و نشر، بهویژه کتاب، بیشترین تأثیر را داشته است. در مقطع دیگری هم ایشان در مرکز راهبردی مربوط به موضوعات منطقهای فعالیت میکردند و نیاز به چاپ کتابهای تألیفشده در این حوزه نیز، استمرار فعالیت ایشان را در موضوع کتاب بهدنبال داشت. محسن مدیر و مؤسس انتشارات مقاومت بود و همان طور که از نام آن پیداست، در حوزۀ انتشار کتاب با موضوع مقاومت و شهدا و سبک زندگی اسلامی خدمات فراوانی را انجام داد و در مدت اندکی که از تأسیس این مجموعه میگذشت، چندین جلد کتاب را وارد بازار نشر کرد. محسن در این اواخر شروع کرده بود به چاپ کتاب خاطرات شهدای مدافع حرم و ورودش به این حوزه بر اشتیاق بیشتر او به فعالیتهای فرهنگی از این جنس افزوده بود.
مهمترین کارهای فرهنگی که آقای مطلبی در طول زندگی خود انجام دادند، چه بود؟
محسن شخصیتی تکبُعدی نداشت و در هر عرصهای که ورود میکرد، سعی میکرد بهترین باشد. لذا هرکسی میتواند او را جزو صنف خودش به حساب بیاورد. همین طور که از نظر شما محسن چهرهای فرهنگی به حساب میآید، در میان دوستان امنیتی، او عنصری اطلاعاتی و مغز متفکر مسائل راهبردی و منطقهای بود و به همین نسبت، در بین دوستان پژوهشگر و استادان دانشگاهی نیز یک مدرس و استاد خبره در حوزۀ دانشگاهی بود. با این حال، محسن در بین عموم جامعه بهعنوان یک چهرۀ فرهنگی شناخته میشد. فکر فعال و پویا در کنار قدرت روابط عمومی بالا به محسن کمک میکرد تا در کارهای فرهنگی و اجتماعی بزرگ موفق باشد. از جمله میشود به مسئولیت هیئت فاطمیون قم در زمان حضور در این شهر اشاره کرد که بهعنوان صاحب فکر و اندیشه، نقش اصلی را در برنامهریزیها بر عهده داشت. بهطور کلی، مهمترین کارهای فرهنگی او عبارتاند از: ارائۀ مشاورههای فکری برای برگزاری همایشهای بینالمللی در حوزۀ مقاومت با حضور علمای جهان اسلام، برگزاری جلسات متعدد در حوزۀ فلسطین، رویکرددادن به بیانیهها و همایشها، برگزاری یادوارههای شهدا، پیگیری امور خانوادۀ شهدای مدافع حرم مخصوصاً شهدای نهضت و کمک برای راهاندازی ستادهای پشتیبانی جبهۀ مقاومت. او همچنین بهواسطۀ مدیریت انتشارات مقاومت، در جمع ناشران انقلاب اسلامی نیز حضور پررنگی داشت.
احساس مسئولیت و دغدغۀ ایشان در حوزۀ شهدا، بهویژه شهدای مدافع حرم، از کجا ناشی میشد؟
محسن در سپاه قدس به تعبیر حاج قاسم سلیمانی در آغوش شهید کار میکرد و هر از چند گاهی، یکی از دوستانش به شهادت میرسید. از طرفی هم با توجه به روابط عمومی بالایی که داشت، برای جذب و هدایت کمکهای مردمی بهسمت جبهۀ مقاومت نقش بیبدیلی را ایفا میکرد. لذا پشتیبانی فرهنگی از خانوادۀ شهدای مدافع حرم، چه ایرانی و چه غیرایرانی، چاپ خاطرات شهدا و برگزاری اردوهای فرهنگی برای این خانوادهها، تبدیل شده بود به یکی از مأموریتهای ایشان که میشود گفت محسن در این اواخر وقف این کار شده بود.
خاطرهای از ایشان دارید که بخواهید برای ما بیان کنید؟
به نقل خاطرهای که از زبان مادر بزرگوارشان شنیدم، اکتفا میکنم. ایشان تعریف میکردند که محسن یک بار از تهران آمد و گفت مادر، از تهران آمدهام فقط پای شما را ببوسم و وقت ندارم و باید برگردم.
محسن عزیز ما، با دل زلال و بیآلایشی که داشت، خواسته و ناخواسته، پیوسته در بیکرانهها و بینهایتها بود. خداوند با اولیا و اصفیا محشورش بفرماید.