فلسفه چیست؟

داوری یکی از متفکرین بزرگ معاصر ایران است. او را که سال‌ها استاد فلسفه بوده به بهترین شیوه می‌توان استاد پرسشگری دانست و حقیقتاً پاسدار پرسش است. پرسشی که حلقه اصلی فلسفه و فلسفه‌ورزی است. ما در انتهای این مواجهه شور‌انگیز که با هم طی نمودیم، به این اثر مهم استاد داوری می‌رسیم. در واقع نوعی هضم کردن مطالب پیشین و پی‌بردن به اینکه واقعاً فلسفه چه هست و چه نیست. فلسفه با علم چه تفاوتی دارد، نسبت فلسفه با نفسانیات فیلسوف چیست، نسبت فلسفه با زمانه و اتفاقات تاریخی و اجتماعی چیست؟ این دست از مطالب را در بخش اوّل کتاب می‌توانید بخوانید. کتاب دارای دو بخش دیگر است که بخش دوم –سه فیلسوف و متفکر بزرگ غربی- برای این سیر ضروری نیست و تنهـــا علاقه‌مندان می‌توانند آن را مطالعه کنند و بخش سوم که کلیاتی در باب فلسفه و کلام اسلامی است نیز اهمیت ویژه‌ای دارد و در آن در باب سیر تاریخ فلسفه در جهان اسلام و نسبت آن با کلام اسلامی و در نهایت اینکه حوالت انسان در تفکر اسلامی چیست می‌پردازد. قلم داوری مشکل است و فهم آنچه او می‌خواهد بگوید مشکل‌تر. شاید او جزء معدود نویسندگانی باشد که تا این اندازه خوانندگان آثارش دچار سوء فهم نسبت به شناخت دقیق اندیشه وی شده‌اند. شما در این اثر تا حدودی نیز به وضعیت ورود فکر فلسفی جدید در ایران و مصائب تفکر در ایران پی‌ خواهید برد.
در ادامه کتاب‌هایی برای مطالعه‌ بیشتر که همگی به گونه‌ای مقدماتی است، برای کسانی که تمایل به مطالعه بیشتر در این زمینه دارند صرفاً نام برده می‌شود.
از این میان دو کتاب اول تاریخ فلسفه است به صورتی ساده و بسیار روان که برای کسانی که نمی‌توانند با کتاب سیر حکمت در اروپا ارتباط برقرار کنند، می‌توانند از این هر کدام یا هر دو استفاده کنند.
کتاب سوم یعنی پرسش‌های بنیادین هم در 11 فصل به مباحث مهم در فلسفه می‌پردازد و در فصل اول آن به چیستی فلسفه که می‌تواند مکملی بر کتاب الفبای فلسفه باشد.
کتاب چهارم نیز، کلیات فلسفه پاپکین است که باز کتابی است که می‌تواند برای آشنایی با مکاتب مختلف فلسفی و نیز پاره‌ای از فلسفه‌های مضاف مناسب باشد. این کتاب معمولاً کتاب درسی برای دانشجویان فلسفه است.
کتاب پنجم، درآمدی بر تحلیل فلسفی نیز کتابی بسیار خوانا و شور‌انگیز است. قلم بسیار روان و مثال‌های مناسب از مزیت‌های کتاب است ولی کتاب به سنت فلسفه تحلیلی تعلق دارد و شاید حجم زیاد کتاب، کمی آن را برای مبتدی کسل‌کننده می‌کند.
سه کتاب آخر مجموعه گفتگوهای برایان مگی، استاد فلسفه‌ای است که به خاطر برنامه‌های تلویزیونی و گفتگوهایی که با اکثر بزرگان فلسفه در قرن اخیر انجام داده، مشهور است. این سه کتاب برای مواجهه بی‌واسطه با خود فیلسوفان و نویسندگان بزرگ مناسب است و در خلال آن با بحث‌های مختلف فلسفی آشنا می‌شوید. ضعف این‌گونه مصاحبه‌ها را می‌توان به کمی ژورنالیستی بودن و همچنین تا حدودی اطلاعات پراکنده دانست.
کتاب‌های بیشتر:
سرگذشت فلسفه، برایان مگی، مترجم حسن کامشاد
فهم فلسفه، در سه جلد، پراس، مترجم رضا علیزاده
پرسش‌های بنیادین فلسفه، سی یوئینگ، مترجم محمود یوسف ثانی
کلیات فلسفه، ریچارد پاپکین، مترجم جلال‌الدین مجتبوی
درآمدی بر تحلیل فلسفی، جان هاسپرس، مترجم موسی اکرمی
فلاسفه بزرگ، آشنایی با فلسفه غرب، برایان مگی، مترجم عزت‌الله فولادوند
مردان اندیشه، برایان مگی، مترجم عزت‌الله فولادوند
فلسفه نویسان بریتانیا، برایان مگی، مترجم ابوالفضل رجبی